🎓ជំនážļញសេដ្ឋកិច្ច (Economics)

ជំនážļញសេដ្ឋកិច្ច (Economics) គážēជážļវិជ្ជážļសិក្សážļមážŊយដែលសិក្សážļážĸំពីរបៀបដែលមនážģស្ស ážĸážļជីវកម្ម និងសង្គមគ្រប់គ្រងធនធážļនដែលមážļនកម្រិត (ដážŧចជážļ លážģយ ពេលវេលážļ និងធនធážļនធម្មជážļតិ) ដើម្បីបំពេញតម្រážŧវកážļរនិងបំណងរបស់ពážŊកគេ។ វážļជážļមážģខវិជ្ជážļដែលរážŊមបញ្ចážŧលទážļំងទ្រឹស្តី កážļរវិភážļគទិន្នន័យ និងកážļរយល់ដឹងážĸំពីážĨរិយážļបទមនážģស្ស។ សេដ្ឋកិច្ចត្រážŧវបážļនបែងចែកជážļពីរផ្នែកធំៗគážē៖

  1. សេដ្ឋកិច្ចមីក្រážŧ (Microeconomics)៖ ផ្តោតលើážĸážļកប្បកិរិយážļរបស់បážģគ្គល គ្រážŊសážļរ និងážĸážļជីវកម្ម ដážŧចជážļកážļរសម្រេចចិត្តទិញ-លក់ កážļរកំណត់តម្លៃ និងកážļរប្រកážŊតប្រជែងក្នážģងទីផ្សážļរ។
  2. សេដ្ឋកិច្ចម៉ážļក្រážŧ (Macroeconomics)៖ សិក្សážļពីរážŧបភážļពធំនៃសេដ្ឋកិច្ចជážļតិ ážŦពិភពលោក ដážŧចជážļ ážĸត្រážļážĸតិផរណážļ ážĸត្រážļគ្មážļនកážļរងážļរធ្វើ ផលិតផលក្នážģងស្រážģកសរážģប (GDP) និងគោលនយោបážļយសេដ្ឋកិច្ច។

កážļរពន្យល់ážĸំពីសេដ្ឋកិច្ច

សេដ្ឋកិច្ចមិនមែនគ្រážļន់តែជážļកážļរសិក្សážļážĸំពីលážģយនោះទេ ប៉ážģន្តែវážļជážļវិទ្យážļសážļស្ត្រសង្គមដែលព្យážļយážļមឆ្លើយសំណážŊរដážŧចជážļ៖

  • តើធនធážļនត្រážŧវបážļនបែងចែកយ៉ážļងដážŧចម្តេច?
  • តើážĸ្វីជំរážģញឱ្យមនážģស្សធ្វើកážļរសម្រេចចិត្តផ្នែកហិរញ្ញវត្ថážģ?
  • តើគោលនយោបážļយរដ្ឋážļភិបážļលប៉ះពážļល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចយ៉ážļងដážŧចម្តេច?

ឧទážļហរណ៍៖ ប្រសិនបើតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃ សេដ្ឋវិទážŧážĸážļចវិភážļគថážļវážļនឹងប៉ះពážļល់ដល់តម្លៃទំនិញផ្សេងទៀត កážļរចំណážļយរបស់គ្រážŊសážļរ និងសážŧម្បីតែážĸត្រážļážĸតិផរណážļជážļតិ។

គážģណសម្បត្តិនៃកážļរសិក្សážļជំនážļញសេដ្ឋកិច្ច

  1. ជំនážļញវិភážļគនិងដោះស្រážļយបញ្ហážļ៖ សេដ្ឋកិច្ចបង្រៀនឱ្យážĸ្នកវិភážļគទិន្នន័យ យល់ពីហេតážģនិងផល និងស្វែងរកដំណោះស្រážļយចំពោះបញ្ហážļស្មážģគស្មážļញ។
  2. ឱកážļសកážļរងážļរច្រើន៖ ážĸ្នកážĸážļចធ្វើកážļរក្នážģáž„ážœážˇážŸáŸáž™áž¯áž€áž‡áž“ (ធនážļគážļរ ក្រážģមហ៊ážģន) វិស័យសážļធážļរណៈ (រដ្ឋážļភិបážļល ážĸង្គកážļរážĸន្តរជážļតិ) ážŦសážŧម្បីតែជážļážĸ្នកស្រážļវជ្រážļវ។
  3. កážļរយល់ដឹងពីពិភពលោក៖ ážĸ្នកនឹងយល់ពីរបៀបដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដំណើរកážļរ ដážŧចជážļវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថážģ ážŦកážļររីកចម្រើននៃប្រទេសនážļនážļ។
  4. ជážŊយក្នážģងកážļរសម្រេចចិត្តផ្ទážļល់ខ្លážŊន៖ សេដ្ឋកិច្ចជážŊយážĸ្នកគ្រប់គ្រងហិរញ្ញវត្ថážģផ្ទážļល់ខ្លážŊន ដážŧចជážļកážļរសន្សំ កážļរវិនិយោគ ážŦកážļរជៀសវážļងបំណážģល។
  5. ភážļពបត់បែន៖ ជំនážļញនេះážĸážļចប្រើបážļនក្នážģងវិស័យជážļច្រើន ដážŧចជážļ ហិរញ្ញវត្ថážģ គោលនយោបážļយសážļធážļរណៈ ážŦសážŧម្បីតែបច្ចេកវិទ្យážļ (ដážŧចជážļកážļរវិភážļគទិន្នន័យធំ)។

សរážģប

សេដ្ឋកិច្ចគážēជážļមážģខវិជ្ជážļដែលមážļនប្រយោជន៍ទážļំងផ្នែកទ្រឹស្តីនិងកážļរážĸនážģវត្ត។ វážļផ្តល់ជំនážļញដែលážĸážļចប្រើបážļនក្នážģងជីវិតប្រចážļំថ្ងៃ និងបើកទ្វážļរឱកážļសកážļរងážļរជážļច្រើន។ ប្រសិនបើážĸ្នកចážļប់ážĸážļរម្មណ៍នឹងកážļរយល់ដឹងពីរបៀបដែលសង្គមដំណើរកážļរ និងចážŧលចិត្តវិភážļគបញ្ហážļ មážģខវិជ្ជážļនេះážĸážļចជážļជម្រើសដ៏ល្ážĸសម្រážļប់ážĸ្នក។