១. E-Library ជាអ្វី?
E-Library (Electronic Library) ឬបណ្ណាល័យអេឡិចត្រូនិច គឺជាប្រព័ន្ធឌីជីថលដែលផ្តល់នូវការចូលទៅកាន់ឯកសារ សៀវភៅ ទស្សនាវដ្តី អត្ថបទស្រាវជ្រាវ និងធនធានអប់រំផ្សេងៗទៀតតាមរយៈអ៊ីនធឺណិត។ វាអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ (និស្សិត សាស្ត្រាចារ្យ ឬអ្នកស្រាវជ្រាវ) អាចស្វែងរក អាន និងទាញយកឯកសារបានពីចម្ងាយ ដោយមិនចាំបាច់ទៅបណ្ណាល័យជាក់ស្តែង។
គោលបំណងសំខាន់ៗ៖
- ផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការចូលទៅកាន់ធនធានអប់រំ។
- កាត់បន្ថយការចំណាយលើសៀវភៅ ឬឯកសារបោះពុម្ព។
- គាំទ្រការសិក្សា និងស្រាវជ្រាវតាមបែបឌីជីថល។
- អាចបម្រើអ្នកប្រើប្រាស់ច្រើនក្នុងពេលតែមួយ។
ឧទាហរណ៍នៅកម្ពុជា៖
- បណ្ណាល័យអេឡិចត្រូនិចខ្មែរ (www.elibraryofcambodia.org) ផ្តល់សៀវភៅ និងឯកសារសម្រាប់សាធារណជនដោយឥតគិតថ្លៃ។
- បណ្ណាល័យ UME-BMC (http://136.228.128.248:8080/elibrary/view_pdfsudent.php)
២. ប្រភេទនៃ E-Library
E-Library អាចចែកចេញជាប្រភេទផ្សេងៗ អាស្រ័យលើគោលបំណង និងទម្រង់នៃការប្រើប្រាស់៖
- E-Library សម្រាប់សាកលវិទ្យាល័យ (Academic E-Library)
- E-Library សាធារណៈ (Public E-Library)
- បើកទូលាយសម្រាប់សាធារណជន ដើម្បីផ្តល់ចំណេះដឹងទូទៅ។
- ឧទាហរណ៍៖ បណ្ណាល័យអេឡិចត្រូនិចខ្មែរ ឬ Senate E-Library of Cambodia។
- លក្ខណៈ៖ ឥតគិតថ្លៃ ឬមានតម្លៃទាប។
- E-Library ឯកទេស (Specialized E-Library)
- តោតលើវិស័យជាក់លាក់ ដូចជា វេជ្ជសាស្ត្រ ច្បាប់ ឬបច្ចេកវិទ្យា។
- ឧទាហរណ៍៖ បណ្ណាល័យរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ផ្តល់ឯកសារស្រាវជ្រាវ។
- លក្ខណៈ៖ មានមាតិកាឯកទេស និងអ្នកប្រើប្រាស់ជាក់លាក់។
- E-Library ពាណិជ្ជកម្ម (Commercial E-Library)
- សេវាកម្មបង់ប្រាក់ ដូចជា ការជាវសៀវភៅ ឬឯកសារ។
- ឧទាហរណ៍៖ E-Library Erlangga ដែលប្រើនៅសាលារៀន ឬសាកលវិទ្យាល័យ។
- លក្ខណៈ៖ មានកម្មវិធី ឬវេទិកាពិសេស និងគិតថ្លៃ។